Istorijski muzej Srbije ima zadovoljstvo da Vas obavesti da je izložba „Čekajući stalnu postavku" obogaćena novim značajnim predmetom – rekonstrukcijom mogućeg izgleda krune despota Đurđa Brankovića. Rekonstrukciju krune je izradio filigranista Goran Ristović Pokimica u konsultacijama sa relevantnim stručnjacima po uzoru na povelju koja se čuva u svetogorskom manastiru Esfigmen. Кruna vladara dinastije poslednjih titularnih srpskih despota je otvorenog tipa, karakterističnim za period despotovine, ručno je urađena od pozlaćenog srebra brojnim starim tehnikama i dekorisana smaragdima, granatima i slatkovodnim biserima.
Izložba „Čekajući stalnu postavku” obogaćena je i u januaru novim značajnim predmetima. Posetioci će u narednom periodu moći da vide delo slikara Miodraga Petrovića „Kralj Petar I Karađorđević na volovskim kolima”, koje je pozajmila porodica Maravić, i rekonstrukciju krune kraljice Simonide, koja je nedavno izrađena u zlatarskoj radionici Marsela i Simona Čivljaka po uzoru na fresku iz manastira Gračanica. Izložba „Čekajući stalnu postavku” je nakon otvaranja, kako je i najavljeno, povremeno obogaćivana novim predmetima, što je privlačilo dodatno interesovanje posetilaca.
Tokom prethodne godine, izložba je prvo dopunjena olovnim pečatom velikog župana Stefana Nemanje iz druge polovine XII veka, otkupljenim u San Marinu od aukcijske kuće „Artemide aste”, zlatnikom od 20 dinara kralja Milana Obrenovića iz 1882. i rekonstrukcijama žezla cara Dušana i carice Jelene, koja je starim tehnikama izradio filigranista Goran Ristović Pokimica po uzoru na freske iz manastira Lesnovo, a potom i kristalnim bokalom sa grbom Kraljevine SHS i novčićima vladara iz dinastije Nemanjić.
Izložba će i u narednom periodu biti obogaćivana novim originalnim predmetima i novim rekonstrukcijama kruna, kao što su krune kralja Mihaila I Vojisavljevića, kralja Tvrtka I Kotromanića i despota Đurađa Brankovića, koje su u procesu izrade.
Istorijski muzej Srbije je na izložbi „Čekajući stalnu postavku” pred posetioce izneo najvrednije predmete iz svojih zbirki među kojima se izdvajaju predmeti koji su deo zaostavštine dve novovekovne srpske dinastije – Karađorđević i Obrenović.
Izložba je koncipirana tako da daje uvid u pojedine celine buduće stalne postavke – u centralnoj i bočnim salama prezentovani su predmeti koji su pripadali rodonačelnicima i njihovim naslednicima iz dinastija Karađorđević i Obrenović, a u ostatku prostora predstavljeni su period prednemanjićkih i nemanjićkih vladara, pad srpske srednjovekovne države pod osmansku vlast, kao i period srpske Despotovine.
Među brojnim originalnim eksponatima istorijskim značajem se pre svih izdvajaju insignije kralja Petra I Karađorđevića – šar, žezlo, kopča za plašt, krunidbeni plašt i jedina sačuvana srpska kruna, izlivena od gvozdene ručke topa vožda Karađorđa.
Na izložbi su premijerno predstavljene i idealne rekonstrukcije kruna i odeždi srpskih srednjovekovnih vladara i vladarki, izrađenih u cilju osvežavanja kolektivnog sećanja na ovaj period srpske istorije.
Tako posetioci imaju priliku da vide rekonstrukcije kruna cara Dušana, kralja Milutina, despota Stefana Lazarevića, carice Jelene i kraljice Jelene Anđel, kao i rekonstrukcije odeždi Mihaila I Vojisavljevića, odnosno Milutina i Dragutina iz perioda rane mladosti. Krune su ručno rađene starim tehnikama na osnovu sačuvanih pisanih izvora i fresaka iz manastira Lesnovo, Manasija, Studenica i Sopoćani, a u konsultacijama sa brojnim relevantnim stručnjacima.
Izuzetna važnost izloženih originalnih i rekonstruisanih predmeta ogleda se ne samo u tome što pružaju dragocene podatke o njihovim vlasnicima već i zbog činjenice da je sačuvan samo mali deo zaostavštine srpskih vladarskih dinastija.
Kao što je javnost upoznata, krune kralja Milutina i despota Stefana Lazarevića su bile predstavljene u Kini na osmom Međunarodnom festivalu nematerijalne kulturne baštine, podržanom od strane UNESKA, gde su privukle veliku pažnju posetilaca.
Podsećamo Vas da se svake subote od 13 časova u Muzeju realizuje program pod nazivom „Subota u Istorijskom muzeju”, koji predstavlja raznovrsne prateće programe u okviru izložbe „Čekajući stalnu postavku” namenjene svim uzrastima. Prateći programi obuhvataju stručna vođenja kroz aktuelnu izložbu, stručna vođenja na posebne teme i kreativne radionice za decu, a više informacija možete da pronađete na sajtu i društvenim mrežama Muzeja.
U posebnom delu izložbenog prostora Muzeja, prikazana je gostujuća izložba Muzeja Republike Srpske iz Banjaluke pod nazivom „Orao, lav i krin – Heraldika srednjovekovnih srpskih zemalja”, koja predstavlja tematski dodatak izložbi „Čekajući stalnu postavku”.
Foto Dragan Kurucić
