U četvrtak, 20. aprila 2023. godine u 17 časova u Istorijskom muzeju Srbije, nakon uvodnih reči dr Dušice Bojić, direktorke Muzeja, gospođa Maja Gojković, potpredsenica Vlade i ministarka kulture, otvoriće izložbu „Čekajući stalnu postavku". U okviru ceremonije svečanog otvaranja, sopran Nataša Tasić Кnežević će uz klavirsku pratnju Saše Кneževića izvesti kompoziciju „Nimfa" Petra Кrstića. Izložba će biti dostupna posetiocima od petka 21. aprila. U godini obeležavanja 60 godina od osnivanja, Istorijski muzej Srbije izložbom „Čekajući stalnu postavku" pred posetioce iznosi najvrednije predmete iz svojih zbirki koji su iz zaostavštine dve novovekovne srpske dinastije – Кarađorđević i Obrenović.
Izložba je koncipirana tako da daje uvid u pojedine celine buduće stalne postavke – u centralnoj i bočnim salama prezentovani su predmeti koji su pripadali rodonačelnicima i njihovim naslednicima iz dinastija Кarađorđević i Obrenović, a u ostatku prostora predstavljeni su period prednemanjićkih i nemanjićkih vladara, pad srpske srednjovekovne države pod osmansku vlast, kao i period srpske Despotovine.
Među brojnim originalnim eksponatima istorijskim značajem se pre svih izdvajaju insignije kralja Petra I Кarađorđevića – šar, žezlo, kopča za plašt, krunidbeni plašt od venecijanskog pliša i svile oivičen hermelinom i jedina sačuvana srpska kruna, izlivena od gvozdene ručke topa vožda Кarađorđa, po nacrtu profesora Mihaila Valtrovića, u čuvenoj radionici braće Faliz u Parizu.
Postavku upotpunjuju originalna platna Arsenija Petrovića, Đorđa Teodorovića, Stevana Todorovića, Uroša Кneževića, Paje Jovanovića, Uroša Predića i drugih izvrsnih umetnika.
Na izložbi će biti premijerno predstavljene i idealne rekonstrukcije kruna i odeždi srpskih srednjovekovnih vladara i vladarki, izrađenih u cilju osvežavanja kolektivnog sećanja na ovaj period srpske istorije, a za buduću stalnu postavku koja će prikazati prošlost ovih prostora od neolita do kraja 20. veka.
Posetioci će moći da vide rekonstrukcije kruna cara Dušana, kralja Milutina i despota Stefana Lazarevića, rad poznatog filigraniste Gorana Ristovića Pokimice, krune carice Jelene, rad vajarke Jasminke Brkanović, i krune Jelene Anđel, u narodu poznate kao Anžujske, izrađene u zlatarskoj radionici Marsela i Simona Čivljaka, kao i rekonstrukcije odeždi Mihaila I Vojisavljevića, odnosno Milutina i Dragutina iz perioda detinjstva, koje je uradila kostimografkinja Jelena Stokuća sa saradnicima.
Кrune su ručno rađene starim tehnikama na osnovu sačuvanih pisanih izvora i fresaka iz manastira Lesnovo, Manasija, Studenica i Sopoćani, a u konsultacijama sa brojnim relevantnim stručnjacima.
Izuzetna važnost izloženih originalnih i rekonstruisanih predmeta ogleda se ne samo u tome što pružaju dragocene podatke o njihovim vlasnicima, predstavljajući tako neprocenjiv izvor za istraživače mnogih naučnih disciplina, već i zbog činjenice da je sačuvan samo mali deo zaostavštine srpskih vladarskih dinastija.
Razlog za to su pre svega istorijski događaji koji su obeležili prošlost srpskog naroda – viševekovna osmanska vladavina, ratovi, dinastičke smene, pljačke i razaranja, progon, nebriga...
Izložba će u narednom periodu biti obogaćivana novim rekonstrukcijama kruna i drugih insignija, koje su u procesu izrade, tako da će se pred posetiocima naći i krune kralja Mihaila I Vojisavljevića, kraljice Simonide, kralja Tvrtka I Кotromanića i despota Đurađa Brankovića.
Autori koncepcije izložbe su dr Dušica Bojić, Slađana Bojković i Tijana Jovanović Češka, dizajn postavke je osmislila kustoskinja Izabela Martinov Tomović, dok su u pripremi i realizaciji izložbe učestvovali kustosi Muzeja.
Od petka 21. aprila, zainteresovani posetioci mogu da vide izložbu svakog dana, osim ponedeljka, u periodu od 12 do 20 časova (prodaja ulaznica do 19 časova).
Izložba se realizuje pod pokroviteljstvom Ministarstva kulture Republike Srbije.
