Retrospektivna izložbu Tomislava Peterneka koju u četvrtak, 31. marta 2016. godine, u 19h u Umetničkom paviljonu “Cvijeta Zuzorić” otvara istoričar umetnosti Slavko Timotijević.  Ova izložba se održava u okviru prvog  Beogradskog Meseca Fotografije koji će se otvoriti Peternekovom izložbom. Tomislav Peternek je jedan od vodećih protagonista fotografije druge polovine 20. veka na ovim prostorima.

 

Njegova prva samostalna izložba održana je u UP “Cvijeta Zuzorić” 1988. i o toj izložbi, između ostalog, je zapisano: “Osnovne odlike Peternekovih fotografija su trenutačnost, direktnost, prisustvo i svedočenje. On traga za istinom, dokumentima života, ključnim situacijama, neponovljivim prizorma”. (V. Mojsilović, Ljudi i događaji, Foto informator br. 3). Nakon nepune tri decenije ovaj bard fotografije, u istom hramu umetnosti, priređuje drugu retrospektivnu izložbu na kojoj će biti prezentovane njegove najranije fotografije iz 1954. a hronološki niz se završava radovima nastalim 2016. godine.

 

Istoričar umetnosti Jelena Matić, je kustos izložbe i autor teksta u katalogu:

 

“Sredinom pedesetih godina XX socijalistički realizam polako nestaje sa društvene i pre svega kulturne pozornice. Na scenu je stupila mlada generacija fotografa formirana pod uticajem čuvenog Anri Kartje-Bresona, njegove Agencije ’’Magnum’’ i izložbe ’’Porodica čoveka’’ Edvarda Štajhena koja je prikazana upravo u Umetničkom paviljonu ’’Cvijeta Zuzorić’’ 1957. godine. Okrenuli su se fotoaparatima malog formata, ljudima i svakidašnjim stvarima i situacijama. Istovremeno, a svako na svoj način, menjali su identitet novinskoj fotografiji. Posle njih ona je prestala da bude ilustracija tekstova, slika najvažnijih ličnost iz političkog ili kulturnog života, već delo za sebe koje izlagano i u galerijama.
Među njima najistaknutije mesto pripada Tomislavu Peterneku, fotografu koji je među prvima novinskoj fotografiji dao umetničku vrednost. Isto tako fotografu koji je prvi usmerio objektiv fotoaparata ka udarnim dešavanjima i ka onome daleko važnijem, životu sa usponima i padovima, sa anonimnim herojima, vrlinama i manama. Sve njegove fotografije i serije fotoreportaža nastajale su na licu mesta, bez aranžiranja, i na njima su prikazani najvažniji događaji i ličnosti koje su obeležili istoriju bivše Jugoslavije: studentski protesti 68’, zemljotres u Skoplju, poplava u Zagrebu, moda legendarnog Aleksandra Joksimovića, ratovi i razaranja, ali i deca, pojedinci, navijači na košarkaškoj utakmici, posetioci izložbe, cirkuzanti.

 

Tomislav Peternek i dalje radi, stvara slike koje slave život, istovremeno dopušta novim tehnologijama i nekim drugim temama i žanrovima kao što je akt fotografija da budu deo njegovog  gotovo nepreglednog fotografskog opusa. Većina fotografija prikazanih na ovoj izložbi pripadaju i istorijskim i subjektivnim dokumetnima. Njegov neposredni pristup, specifičan osećaja za retoriku života, mikro trenutaka i situacija, uz određenu dozu humora i simbolike doprineo je da ove slike dobiju status vanvremenskih, ikoničnih u istoriji fotografije, umetnosti i kulturi ove zemlje.”

 

Bigrafija: Tomislav Peternek rođen je u Vinkovcima 1933. Fotografijom se bavi od 1954. Ubrzo je primljen u članstvo SULUJ-a. Majstor fotografije FSJ postaje 1967, nosilac međunarodnih zvanja: Artist FIAP (Afiap) 1967, Ekselencija FIAP (Efiap) 1973. Bavljenje novinskom fotografijom započeo u “Svetlosti” (Kragujevac), zatim dolazi u Beograd i nastavlja u “Borbi”, “Sport i svetu”, “Mladosti”, “Jugoslovenskoj reviji”, “Ekonomskoj politici”. Dvadeset četiri godine bio je urednik fotografije NIN-a i u tom periodu objavljuje oko 700 naslovnih stranica. Uporedo, uz rad u fotožurnalizmu, bavi se primenjenom fotografijom, reklamnom, modnom, podvodnom. Učesnik je mnogobrojnih grupnih izložbi fotografije. Član ULUPUDSA-a, i Udruženja novinara Jugoslavije i Srbije od 1980, bavi se podvodnom fotografijom; snima u Jadranskom moru, Karipskom¬ moru, Indijskom okeanu, Crvenom moru… Pri Jugoslovenskom institutu za novinarstvo pokreće obrazovni smer za fotoreportere 1985, kao mento¬r odseka edukuje preko 300 mladih ljudi od kojih su danas većina njih značajna imena u oblasti novinske fotografije. 1993. počinje da radi kao slobodni umetnik. Radi fotografije za razne listove širom sveta. Akreditovan dopisnik pri Ministarstvu informisanja Jugoslavije od velikih¬ foto agencija; Reuters, Eastlight, Contrast, UNICEF, a poslednjih osam godina za Sygmu iz Pariza. Živi i radi u Beogradu.

 

Nagrade (izbor):

 

1955.  Zlatna medalja na Klupskoj izložbi fotografije, Kragujevac
1959. Srebrna medalja na Medjuklubskoj izložbi fotografija, Novi Sad
1961. Zlatna statua na međuklubskoj izložbi fotografija, Novi Sad
1961. Memorijalna plaketa na četvrtom salonu, Kalkuta
1964. Bronzana medalja na XXII Internacionalnom salonu Albert 1, Sarleroa (Belgija)
1964.  Zlatna medalja na Međunarodnoj izložbi “Čovek nedeljom”, Zel am See, (Austria)
1965. Zlatna medalja na Međunarodnoj izložbi fotografija, Plovdiv
1965. Specialna nagrada, prva nagrada i dve treće nagrade na izložbi foto-konkursa za socijalističku fotografsku umetnost, Berlin
1967.  Prva nagrada na foto-konkursu za socijalističku fotografsku umetnost, Berlin
1972.  Nagrada za najuspešniju naslovnu stranu NIN-a, Beograd
1973.  Nagrada za najuspešniju naslovnu stranu NIN-a, Beograd
1973.  Godišnja nagrada ULUPUDS-a, Beograd
1976.  Nagrada za reportažu “Popis Koruških Slovenaca”, “Vjesnika” i “Večernjih novosti” na izložbi
JU-press-foto, Beograd
1977.  Diploma ULUPUDS-a na izložbi Majski salon, Beograd
1977. Nagrada publike na Majskom salonu, Beograd
1981.  Dve zlatne medalje (za pojedinačnu fotografiju i kolor-kolekciju) na Prvoj jugoslovenskoj izložbi podvodne fotografije u okviru Salona fotografije, Beograd
1983.  Dve zlatne i jedna bronzana medalja za fotografije i dijapozitive na Drugoj jugoslovenskoj izložbi podvodne fotografije, Piran
1986.  Zlatna plaketa na Međunarodnoj izložbi podvodne fotografije, Harkov-Kiev, (SSSR)
1986.  Oktobarski salon likovnih umetnosti, Nagrada Salona za fotografiju i Nagrada ULUPUDS-a, Paviljon “Cvijeta Zuzorić”, Beograd
1986.  Otkupna nagrada na izložbi Sekcije fotografa ULUPUDS-a, Muzej primenjenih umetnosti, Beograd
1992.  Nagrada za životno delo “Svetozar Marković”, Udruženja novinara Srbije, Beograd
1999. Nagrada za životno delo za oblast fotografije Nacionalnog centra za fotografiju, Beograd
2001.   Nagrada za trajni doprinos u oblast kulture Beograda za 2000. godinu “Zlatni beočug”

 

Izložba traje do 23. aprila 2016. godine.

<<  Novembar 2024  >>
 po  ut  sr  če  pe  su  ne 
    
 

Putopisi, Intervjui..