U Galeriji ULUS, 28. maj u 19 časova - Jedinstvena umetnička pojava, Đorđije Crnčević je od svoje prve samostalne izložbe održane 1969, snagom svoje umetničke pojave skrenuo pažnju na sebe. Teoretičari, istoričari umetnosti i mnogi drugi bavili su se opusom ovog autora, a za ovu priliku odabrani su segmenti iz tekstova Koste Bogdanovića, Ljiljane Ćinkul, Bratislava Ljubišića i Zdravka Vučinića koji svedoče o značaju koji opus Đorđija Crnčevića ima za srpsku savremenu skulpturu.

 

Đorđije Crnčević (Dupilo, Bar, 1942 – Beograd, 2013)

 

Diplomirao je 1967. na Akademiji likovnih umetnosti u Beogradu, u klasi profesora Miodraga Miše Popovića. Postdiplomske studije završio je 1972. na istoj akademiji u klasi istog profesora - Miodraga Miše Popovića. Od 1967. učestvovao je na kolektivnim izložbama u zemlji i inostranstvu. Dela mu se nalaze u javnim i privatnim zbirkama, kao i u slobodnom prostoru (Danilovgrad, Soko banja, Beograd, Portorož, Kikinda, Sremska Mitrovica, Karan Sebes - Rumunija, Apatin). Učesnik je brojnih simpozijuma i kolonija. Dobitnik je značajnih priznanja za umetnička dostignuća.

 

„U savremenoj beogradskoj likovnoj umetnosti period s kraja sedme decenije i početka osme ostao je nedovoljno objašnjen. Naime, između poparta i konceptualizma događala se umetnost nekoliko stvaralaca koji su imali vidnog uticaja i bili pomalo izvan tada pomodnih trendova u svetu. Njihov uticaj se nije direktno odražavao na umetnike srednje generacije već je imao duže i tzv. posledično značenje. Naime kada se dogodilo „postvarivanje“ slike ono što su Stevan Knežević, Mario Điković, Bora Iljovski i Đorđije Crnčević stvarali, njihova poetika, postala je novom okosnicom i najednom je postmoderna u beogradskom slikarstvu postala logična i imala kontinuitet. No, da li zbog retkog pojavljivanja ovih umetnika ili zbog potrebe da se čitav niz mlađih veže za najnoviji trend, u kritici je izostalo povezivanje nečega što je bilo profetsko sa novom umetničkom praksom. No, kao i uvek, vremena i prilike da se isprave nesporazumi i da se neke pojave povežu – uvek ima...“


Bratislav Ljubišić, izvod iz teksta u katalogu izložbe u Umetničkoj galeriji Stara kapetanija, Zemun, 1992.

 

„U dubini uspavana, amorfno šupljikava stenovita masa sige, po svojstvima materijal na prvi pogled ne obećava mnogo, osim fizikalnosti i mase, i osim što sušenjem od vlage znatno očvrne. To su znali stari graditenji, tešući je vlažnom sekirom i majstori freskopisa meljući je za malter.


Đorđije Crnčević, kao znalac svojstva materijala, budi uspavanost sige emancipatorskim postupkom, uvodeći njene osobenosti u geometrizovano sređene prostore otkrivanjem unutrašnjih kubusa, u vidu geometrizovanih negativa, stvarajući time iznenadnu raskoš preobraziljskog prizora skulptovane forme. Takve unutarnje prostore kreativno preobražava i postupak zalivanja pojedinih površina katranom i olovom. Time siga, kao stenovita masa zaboravlja svoj podzemni zavičaj, ali sjajno, skoro netaknuto ističe svojstva svoga materijaliteta (ukupno značenje materijala). Pojam emancipacije materijala u Crnčevićevom slučaju time nalazi, bez ostataka svoj idealni primer....“


Kosta Bogdanović, izvod iz teksta SEĆANjE NA DUBINU VREMENA, 2010, galerija Blok.

 

„Obzirom da je u pitanju umetnik osobito profilisanog kreativnog učinka, svaka nova izložba Đorđija Crnčevića se doživljava kao poseban likovni doživljaj. On stalno preispituje svoje umeće, koje je u kontekstu njegovog ranog stvaralačkog buđenja imalo primetnog dejstva. Taj imperativ traje do sadašnjih ostvarenja, bez obrzira kojom se likovnom granom bavi. Treba imati na umu da je, pored skulpture, njegova znatiželja okrenuta grafici, crtežu i slikarstvu. Ipak vajana forma mu je ostala stalna briga kojom je stekao prepoznatljivost, šta više, ostvareni domašaji u tom domenu učinili su ga nezaobilaznom pojavom u tokovima savremene srpske umetnosti...“


Zdravko Vučinić, izvod iz teksta u katalogu izložbe u gal. OTKLON, Beograd, 2010.

 

„Da li su i koliko usresređenost na sopstvo – unutarnjeg sveta i doživljaja – utemeljili i sačuvali umetničko vjeruju Đorđija Crnčevića ?


Da li je osećanje za kompresiju vremena, njegovu raznorodnost i dubinu u relaciji sa odgovornošću prema sopstvenom radu ?


Koliko ima arhetipskog, nacionalnog i/ili endemsko crničkog u asocijativnim slojevima skulptura koje su nastale tokom decenija umetničkog delovanja ?


Da li su snažna autorska estetika, verbalni asketizam i crno-beli kontrasti slike mentaliteta u filmovima Živka Nikolića osetljiva tačka dodira jednog mogućeg duhovnog bratstva i egzistencijalnog nemira Đorđija Crnčevića (samo) iskazanog drugim sredstvima ?


Koliko su antejski princip i evokacija autobiografskog sadržani u skulptorskoj estetici, traženoj formi i njenoj materijalizaciji ?...“


Ljiljana Ćinkul, izvod iz teksta Fragmenti imaginarnog razgovora sa Đorđijem Crnčevićem, maja i juna 2012. u Beogradu, Narodni muzej Crne Gore, Atelje Dado.

<<  Novembar 2024  >>
 po  ut  sr  če  pe  su  ne 
    
 

Putopisi, Intervjui..