Od subote, 4. oktobra 2014, posetioci Narodnog muzeja moći će da uživaju u još dve tematske izložbe. Postavka slika i crteža istaknutog umetnika Marka Murata iz zbirki Narodnog muzeja priređuje se povodom 150. godišnjice od umetnikovog rođenja. Biće izloženo svih dvadeset sedam slika izvedenih tehnikom ulja i jedan akvarel Marka Murata iz Narodnog muzeja, a koji su nastali u rasponu od 1889. do 1936. godine.
Na osnovu njih mogu da se prate dometi ovog umetnika i matični tokovi srpske umetnosti u prve dve decenije XX veka. U njegovom stvaralaštvu postoje sledeća razdoblja: minhensko realističko (1889-1894); plenerističko sa elementima impresionizma, secesije i simbolizma (1894-1911); religiozno-simbolističko (1911-1920); realističko (1920-1933); umereno ekspresionističko (1933-1944). Pored slika, postavku će upotpuniti i odabir načinjen od 120 Muratovcih radova na papiru, tri skicen-bloka i dve beležnice malog formata sa preko 150 listova koji se čuvaju u Kabinetu crteža i grafika Narodnog muzeja.
Za razvoj umetnosti u Srbiji, Murat je značajan kao slikar, učesnik brojnih izložbi, likovni pedagog (nastavnik u beogradskim gimnazijama i Umetničko-zanatskoj školi), član mnogih komisija i žirija, jedan od osnivača Društva srpskih umetnika Lada. Vrlo je bitan i kao predsednik Odbora za umetničke poslove Srbije i Jugoslovenstva, osnovanog pod pokroviteljstvom tada prestolonaslednika, potom kralja Aleksandra I Karađorđevića, o čijem se likovnom obrazovanju Murat starao 1903/1904. godine. Na njegovo zalaganje, uz svesrdnu podršku srpskog monarha i ujedinitelja – osnivača Jugoslavije, ustanovljeno je Nadleštvo za umjetnost i spomenike u Dubrovniku.
Murat jeznačajan i kao jedan od utemeljivača tzv. Beogradske škole, koju su činili i umetnici srpske i ostalih nacionalnosti. Ostao je upamćen po sofisticiranom držanju, težnji ka skladu, snažnom zalaganju za ideju jogoslovenstva, razumevanju neistomišljenika, zalaganju za osnivanje mnogih udruženja i ustanova kulture, učešću na najprestižnijim likovnim smotrama i, pre svega, stvaralaštu koje se čvrsto vezuje za matične tokove plenerizma, impresionizma, secesije i simbolizma, na kraju i vrlo umerenog ekspresionizma.
Autori izložbe su muzejski savetnici Ljubica Miljković i Gordana Stanišić.
Ove godine navršava se i 110. godišnjica od osnivanja Društva srpskih umetnika „Lada“, koje je osnovano uoči otvaranja Prve jugoslovenske uemtničke izložbe u Beogradu. Na Prvoj jugoslovenskoj izložbi začela se misao o osnivanju Saveza jugoslovenskih umetnika „Lada“, koji je već decembra iste 1904. godine i ustanovljen u Sofiji. Savez su činila nacionalna udruženja sa istim imenom, koja su, osim postojećeg, u Beogradu, ustoličena u Zagrebu, Sofiji i Beogradu. Društvo srpskih umetnika „Lada“ postoji i aktivno je i danas. Istaknutu ulogu u osnivanju „Lade“ imao je upravo Marko Murat, tako da postavka autora osnivača „Lade“ čini logičnu vezu sa pregledom Muratovog stvaralaštva.
Autor postavke Osnivači „Lade“ je muzejski savetnik Ljubica Miljković.
