Postavka u beogradskoj galeriji O3ON objediniće radove Ivanke Vane Prelević iz njenih ciklusa: Paralaktički pejzaži (2004), Paralaktički pejzaži (2008) Ogledanje sjenki (2009) i Zastave (2010). Otvaranje 23. avgusta u 19h.
Zajednička nit ovih ciklusa jeste vizuelni izraz zasnovan na likovnoj kultivisanosti i konceptu otvorene i izrazite ekološko-socijalne angažovanosti.
Radovi Ivanke Vane Prelević izloženi u okviru projekta Recikliranje s(a)vjesti predstavljaju zaokret u odnosu na njene pređašnje preokupacije, ali i zadržavaju deo likovnog senzibiliteta prisutnog u njenim ranijim, više intimističkim radovima. Kroz niz objekata umetnica gradi diskurs o veoma aktuelnoj temi, odnosu prema ekologiji, čime ulazi u sferu društveno angažovane umetnosti. Za razliku od mnogih umetnika koji su potpuno zaokupljeni davanjem komentara o društvenim okolnostima, Vana Prelević ne podređuje estetsku funkciju dela društvenom angažmanu. U radovima su vidljivi uticaji iskustava stečenih kroz bavljenje primenjenom umetnošću i scenografijom.
Ekološka angažovanja umetnika prisutna su i poznata u svetu umetnosti od trenutka kada je ugroženost naše planete zbog necivilizacijskog ponašanja ljudi postala očigledna. Pitanje ekologije postalo je do te mere prioritetno da se više ne smatra u svom primarnom i prioritetniom značenju, nego se doživljava kao bolest svesti savremenog društva.
Licemernost stavova prema ekologiji u Crnoj Gori, ali i šire, očigledna je: sa jedne strane je sveprisutna retorika o “ekološkoj državi”, “biserima prirode”, “turističkom raju”, “divljoj lepoti”, a sa druge strane su vidljivi bezbrojni primeri zagađenja, nebrige, bespotrebnog eksploatisanja prirode, nedostatka najosnovnije građanske svesti, uništavanja prirodnih resursa u trci za profitom, što čini da briga o ekologiji ostane samo fraza i slovo na papiru. Umetnica ironizira ovaj pristup ekologiji i postavlja slike elemenata flore i faune i pejzaže uz simbole zagađenja i uništenja prirode. Taj kontrast je nit koja povezuje radove u promišljenu celinu izložbe: fotografije Lazara Pejovića, na kojima su predstavljeni neki od najpoznatijih pejzaža Crne Gore, štampane su na kesama za usisivače, hirurške maske sa apliciranim slikama biljaka i insekata su povezane u mrežu, gumene čizme su trskom vezane za plastične kese preko kojih se projektuju slike pejzaža…
Kako i na koji način umetnik može da pomogne i da svoj doprinos borbi za ozdravljenje i spas globalne otadžbine? Izabrani prosede Ivanke Vane Prelević naslovljen Recikliranje s(a)vjesti , direktno upućuje na jedini mogući odgovor uznemirenog pojedinca.
Kritički odnos prema informativnom sistemu koji otkriva ili zamagljuje istinu ima smisla ako je usmeren na buđenje naše savesti i podizanja naše svesti na nivo usklađenosti individue i kolektiva.
Rečeni stavovi jasno se čitaju iz vizuelnog jezika Vane Prelević i više od toga ne mogu se u potpunosti prevesti na verbalni iskaz. Oseća se, međutim, snažno etičko-estetičko dejstvo izloženih eksponata koji su realizovani u proširenom mediju.
Instalacije, objekti, redi-mejdi, kolaži čine naše prirodno okruženje i kada se ono organizuje i konceptualizuje sa jasno profilisanim umetničkim stavom dobija se na izrazitoj uverljivosti i snazi.
Takvi su ambijenti Ivanke Vane Prelević.
(tekst: Natalija Cerović)
