Izložba Trag kao zapis i simbol - Ana Viđen autora dr Rajke Bošković, u okviru ciklusa UMETNOST I LIČNOST, skulptorke iz kolekcije MSU (4) biće otvorena u Muzeju savremene umetnosti u Beogradu u ponedeljak, 16. decembra u 18 časova. Ciklusom izložbi „UMETNOST I LIČNOST - skulptorke iz kolekcije MSU" razmatra se i otvara pitanje suštinskog odnosa Umetnosti i Ličnosti. Umetnost kao jedna od najuzvišenijih sfera ljudskog duha nesumnjivo nosi u sebi mogućnost preobražaja onoga ko se njome bavi. Poniranje u svet i smisao umetnosti otvara neslućene nijanse doživljaja, sagledavanja i shvatanja sveta, ali i sebe samog. U tom smislu, umetnost je jedan od načina dolaska do sebe.
A bavljenje umetnošću, shvaćeno u najširem smislu, put je otkrivanja i svoje, i umetnikove ličnosti.
Četvrta u nizu studijskih izložbi posvećenih skulptorkama iz kolekcije MSU u Beogradu posvećena je umetnosti Ane Viđen (1931). Trag - kao zapis viđenog, proživljenog ali i oživljenog (sećanja) i trag - kao simbol večite promene, prirodnih mena, trajanja i obnavljanja – dominantna je preokupacija i stalni podsticaj u celokupnom stvaralaštvu Ane Viđen. U svom umetničkom opusu od preko šest decenija Viđen istražuje dejstvo prirodnih procesa na samu materiju, prepoznajući u njima mogućnost za umetnički izraz. I to onaj u kome je sačuvana životnost tih prirodnih tokova - sada „uhvaćenih" i pretvorenih u umetničko delo. Nesumnjivo pod uticajem podneblja iz kojeg je potekla, jadranskog okruženja, sa svim njegovim specifičnim lepotama (pri)morske prirode – vode, stena, vetrova i često nepredvidivih ćudi vremenskih uslova, Ana Viđen stvara oblike koji „pamte", kao i ona, sve te mene, promene i dešavanja.
Umetnički izraz Ane Viđen pripada onom toku u savremenoj umetnosti koji se može klasifikovati kao apstraktna forma, za koji nadahnuće nalazi, kao i Barbara Hepvort (Barbara Hepworth) upravo u prirodi morskog tla sa njegovim stenovitim raskošnim i specifičnim oblicima. Skulpture Ane Viđen su uvek sa živopisnim unutrašnjim životom i strujanjima, koja se pojavljuju podjednako na masi kao i na površini. Bez obzira na to da li su rađeni u glini, kamenu ili metalu, neodstupno ih odlikuje pre svega treperenje – površine; organski tokovi – materije; kao i unutrašnje pulsiranje – mase.
Brazdama koje se talasasto prostiru kako na samoj površini, izdvajajući se svojom svetlinom i sjajem u odnosu na ostatak mase, tako i na masi, plitkim urezima koji kao da su nastali prirodnim putem, postignut je utisak dejstva prirodnih procesa. U skulpturama ima nešto i od suvoće i ispucalosti letnje pripeke sredozemnog sunca, ali i mekoće i gipkosti nabujalih vodenih tokova, što je sublimirano u ubedljiv umetnički iskaz.
Skulpture mišljene i oblikovane za javni prostor, kako one realizovane, tako i one koje nisu realizovane u trajnom materijalu, svedoče o dobrom osećaju za dejstvenost monumentalne skulpture u slobodnom prostoru, uvek u dijalogu sa okruženjem.
Na izložbi će pored odabranih skulptura minijaturnog i galerijskog formata, rađenih u različitim materijalima – bronzi, kamenu, terakoti, gipsu, kamenini... biti predstavljene i monumentalne skulpture Ane Viđen koje su postavljene u slobodnom prostoru širom Srbije (Beogradu, Aranđelovcu, Vrnjačkoj Banji i Kikindi), Crne Gore (Podgorici) i Makedonije (Prilepu). Kratki filmovi o monumentalnim skulpturama, snimljeni dronom, omogućiće posetiocima izložbe doživljaj u njihovoj prirodnoj veličini i na sasvim nov način.
Tokom trajanja izložbe, pored javnih vođenja, biće održan i ciklus predavanja Misao o skulpturi (4) koji će održati autor ciklusa i izložbe dr Rajka Bošković, sa posebnim gostom za svaku od odabranih tema.
Izložba će trajati do 24. februara 2025. godine.
ANA VIĐEN (Dubrovnik, 1931), diplomirala je i završila postdiplomske studije na Akademiji likovnih umetnosti u Beogradu (1954 -1961). Boravila u Grčkoj (Atina) na jednogodišnjoj specijalizaciji kao stipendista grčke vlade (1961-1962). Član je ULUS-a (od 1961.) Izlagala je na desetak samostalnih i na brojnim grupnim izložbama u zemlji i inostranstvu. Njeni radovi se nalaze u mnogim muzejskim zbirkama i galerijama i to u Muzeju savremene umetnosti i Muzeju Jugoslavije u Beogradu, Muzeju savremene umetnosti u Skoplju (Makedonija), Narodnom muzeju Crne Gore u Cetinju (Crna Gora) i dr. Izvela je veći broj monumentalnih skulptura u slobodnom prostoru. Dobitnik je više nagrada, između ostalih, Specijalne nagrade na Bijenalu jugoslovenske skulpture u Vrnjačkoj Banji 1973, Nagrade ULUS-a na Prolećnoj izložbi ULUS-a u Beogradu 1974, Nagrade "Zimski salon", Herceg Novi 1983, Prve nagrade Spomenik Petru I Petroviću, Danilovgrad 1983; Prve nagrade skulpture u slobodnom prostoru "Prostor" Beograd, 1984, Prve nagrade na internacionalnom bijenalu minijature Gornji Milanovac 1990. i 1992, i dr. Pored skulpture, bavi se slikarstvom i keramikom. Živi i radi u Beogradu.
Foto: Bojana Janjić.
