U petak, 15. jula u 20 časova u Muzeju Vojvodine (Dunavska 35) otvara se izložba San neolitske noći autora mr Lidije Balj i Andreja Starovića koju zajednički realizuju Muzej Vojvodine i Narodni muzej Srbije. Izložba, koja se realizuje u okviru programskog luka Tvrđava mira Evropske prestonice kulture, prikazuje bogato arheološko nasleđe naše zemlje koje svedoči o životu ljudi tokom neolitskog perioda, odnono praistorijskog razdoblja koje predstavlja jednu od značajnih prekretnica u razvoju čovečanstva.
Jugoistočna Evropa, a pogotovo prostor istočnog i središnjeg Balkana, predstavljala je područje na kojem su se odvijali najbitniji procesi u nastajanju novog i drugačijeg sveta. Iako su tokom 20. veka arheološka istraživanja Starčeva, Vinče i brojnih drugih neolitskih lokaliteta obogatila srpsku i evropsku arheologija neolita, prve dve decenije novog veka donele su drugačiji pristup nove generacije istraživača, čiji rezultati menjaju i značajno unapređuju naša znanja o ranim poljoprivrednicima Evrope.
Izložba San neolitske noći pokriva raspon od skoro dva milenijuma - period tokom kog su nastale i razvijale se starčevačka zajednica, sa ranom neolitskom kulturom na tlu Srbije (okvirno od oko 6200. do 5400. godine pre naše ere) i vinčanska zajednica, koja predstavlja vrhunac neolitskog perioda, a koja se na našim prostorima razvijala u vreme od oko 5300. do 4500. godina pre naše ere.
Za naša saznanja o neolitskom periodu, počevši od samih zametaka razvoja arheologije u našoj zemlji, uloga Narodog muzeja Srbije osobito je značajna. Profesor dr Miloje Vasić, u to doba čuvar Narodnog muzeja otpočeo je 1908. godine istraživanja lokaliteta Vinča, dok je dr Miodrag Grbić 1928. realizovao sondažna istraživanja lokaliteta Starčevo–Grad. Zahvaljujući ovim pionirskim arheološkim istraživanjima stručnjaka Narodnog muzeja otkrivena su oba eponima neolitka lokaliteta.
Uz kreativan i moderan pristup, ambicija autora izložbe je da se muzejskoj publici približe ključni fenomeni važni za razumevanje kako uslova u kojima je neolit nastao i razvijao se, tako i svega onoga što je činilo profanu i duhovnu svakodnevicu jedne zajednice. Takođe, pored živopisnih arheoloških poruka i priča, jedan segment izložbe ilustrovaće svu složenost, raznovrsnost i metode kojima naučnici rešavaju interesantna i važna pitanja o životima ljudi koji su živeli u različitim praistorijskim i istorijskim epohama.
Izložba San neolitske noći biće otvorena do 15. oktobra 2022. godine, a tokom tri meseca trajanja biće priređen i niz pratećih programa: stručna predavanja, radionice za sve kategorije posetilaca, sa naglaskom na one najmlađe, ali i drugi programi u kojima će posetioci predstavljati aktera, a ne samo posmatrača postavke.
Projekat San neolitske noći omogućili su: Fondacija Novi Sad – Evropska prestonica kulture, Ministarstvo kulture i informisanja Republike Srbije, Pokrajinski sekretarijat za kulturu, javno informisanje i odnose s verskim zajednicama, Nacionalna platforma Srbija stvara.
