U petak, 14. maja 2021. u 19 časova, velika sala SKC u okciru Ciklusa: Portreti autora, održaće se projekcija javnih izvođenja Ere Milivojevića na temu Umetnost Slobodana Ere Milivojevića (1944 -2021). U razgovoru učesvuju: Dr. Jovan Čekić, filozof, konceptualni umetnik i redovni profesor FMK-a,autor monografije o Eri Milivojeviću, Dr. Ješa Denegri, istoričar umetnosti, Dr. Jasmina Čubrilo, istoričarka umetnosti, vanredni profesor Odeljenja za istoriju umetnosti Filozofskog fakulteta u Beogradu, i Ivan Petrović, umetnik, koji je u svoj autorski rad ugradio dokumentarne snimke u kojima se pojavljuje Era Milivojević. Moderator: Stevan Vuković, urednik Filmforuma SKC.
Era... potpisom čak samo E.. a punim, retko korišćenim imenom, Slobodan Milivojević, ostao je do kraja dosledan svojoj viziji umetnosti, koju je na samom početku razvijao u autonomnim komunama i u SKCu, da bi mu kasnije svaka lokacija postala potencijalna pozornica. Stoički je, pritom, podnosio i nedovoljno priznavanje i neimaštinu, a držala ga je u tome vizija umetnosti neodvojive od života. Jedina uloga koju je želeo da izvodi bila je uloga umetnika koji u svakoj situaciji okružje u kome se zatekao može da pretvori u scenu, a svaki lični odnos u saradnju na stvaranju specifične vrste umetničkog rada, koji je on nazivao 'art sešnom'. Galerije i muzeji tu nisu imali privilegovanu poziciju, kao ni postavka u prostoru. Čak je vrlo zazirao od toga da se bilo koja izložbena celina koju je on oformio zatvori u nbeku fiksnu celinu. Za njega su, kako je to sám vrlo precizno definisao, "izložbene postavke bili materijalni relikti neponovljivih mentalnih i telesnih akumulacija u kojima performans nije bio puko sredstvao izražavanja životnih impulsa, već način na koji se životni impulsi uvode u neprekidan performans". Na Filmforumu je već više puta učestvovao, i to kao da su stvarno bile sekvence jednog gotovo neprekinutog procesa, i njegovo prisustvo je uvek bilo upečatljivije od bilo čega što je prikazano kao niz individualnih radova. Nažalost, u ovom izdanju Filmforuma tragove njegovog rada ćemo po prvi put sagledavati bez njega. Gledaćemo i komentarisati filmske i video sekvence njegovih sešnova sa Cetinjskog bijenala, Oktobarskog salona (u Muzeju istorije Jugoslavije), zatim sa Belefa,sa krova nekadašnjeg bioskopa Odeon, iz SKC-a, Doma Omladine i galerije Remont, sećajući se na njegovo snažno prisustvo na sceni, i njegovu potpunu posvećenost otvorenom eksperimentu u izvedbenom procesu. Poseban segment video materijala koji će biti prikazan, deo je autorskog video rada Ivana Petrovića, i primer je odnosa koji prema Eri ostvaruju autori kasnijih generacija.
"Milivojevićevo razumevanje 'dematerijalizacije' polazi od toga da i sam subjekt koji deluje, umetnik E.. (dve tačke) nema jasne i čvrste granice, pa samim tim ni rad tog subjekta. Unutar ovako uspostavljene simetrije, ti okviri su podložni permanentnoj promeni, pa je i čitav proces produkcije rada izmešten u ravan virtualnog. E... se nanovo re/strukturira, aktuelizira, u svakoj pojedinačnoj situaciji, u svakom art-sessionu." Jovan Čekić: "Neobične petlje: radovi Ere Milivojevića", u: Era Milivojević: Art Sessions, Beograd: Geopoetika, 2001.
"Milivojevićevo razumevanje 'dematerijalizacije' polazi od toga da i sam subjekt koji deluje, umetnik E.. (dve tačke) nema jasne i čvrste granice, pa samim tim ni rad tog subjekta. Unutar ovako uspostavljene simetrije, ti okviri su podložni permanentnoj promeni, pa je i čitav proces produkcije rada izmešten u ravan virtualnog. E... se nanovo re/strukturira, aktuelizira, u svakoj pojedinačnoj situaciji, u svakom art-sessionu." Jovan Čekić: "Neobične petlje: radovi Ere Milivojevića", u: Era Milivojević: Art Sessions, Beograd: Geopoetika, 2001.
Umetnost sada i ovde (edukativni program festivala BELEF 2007.)
(Kratak kurs orjentacije na terenu savremene likovne umetnosti)
Idejna koncepcija projekta i realizacija: Stevan Vuković
Ovaj set predavanja i radionica imao je za cilj mapiranje sveta umetnosti i sopstvenog mesta svakog konkretnog pojedinca u njemu, sa ukazivanjem na potencijale koji se, u tom zadatom okviru, nude za lični angažman, kao i na tipologiju problema sa kojim se svako ko se na takvu vrstu angažmana odluči, nuzno susreće, i kroz čije savlađivanje se sopstveni rad tek uspostavlja kao relevantan za dati prostor i dati trenutak. Naime, budući da se područje savremene umetnosti tokom dvadesetog veka do krajnosti demokratizovalo, da bi se konacno i paradigma umetničkog rada pomerila od do tada uobičajene proizvodnje raznih umetničkih objekata i slika, ka proizvođenju efekata u području kulture, kao i u području uže (stručne) i šire (laičke) javnosti, postalo je jako teško razlučiti umetničke od neumetničkih pojava, kao i umetnike od medijskih ili socijalnih manipulanata, bez direktnog uvida u stanje stvari u samom svetu umetnosti. Tu je Era, naravno, imao neizostavnu ulogu mentora.
Konceptualna istorija umetnosti
(mala opšta enciklopedija)
Projekat Ere Milivojevića u 03one 2008.
"Imali smo teoriju, koja je u početku bila lepa i elegantna... a onda ju je neko pretumbao, pa je postala zaista ružna". Ovo je bio moto projekta Ere Milivojevića, koji je realizovan kao tekstualni redi-mejd, izdvojen iz konteksta u kome je zatečen (kao segment nekog naučno-popularnog teksta), i uveden u područje raskola između savremene umetničke produkcije i produkcije teorije koja je prati i pretenduje da je artikuliše i pojmovno fiksira i deluje kao kritika podele uloga u svetu umetnosti. Projekat Ere Milivojevića potpuno se bio okrenuo protiv svih podrazumevanih hijerarhija i demonstrirao je jedan od mogućih načina konceptualnog preispitivanja i preoblikovanja odnosa vizuelnog i tekstualnog sadržaja knjige obrazovnog karaktera, kao i značenja time uspostavljenih. Knjiga uzeta kao osnovni predložak nije iz aktualne teorijske produkcije. Kao predložak je korišćena enciklopedija objavljena pre više decenija, od lokalnog izdavača, sa lokalnim uređivačkim savetom, i upravo ta vremenska distanca omogućila je da se tehnologija proizvodnje (ideološkog) značenja u njoj jasnije sagledaju i kontradikcije u poretku slike i teksta budu vidljivije.
Kada Era sadržaj Encikolopedije uvede u proces kolažnog rekombinovanja, baratajući sa u njoj zatečenim spojevima slikovnog i tekstualnog materijala kao zasebnim kompozitnim jedinicama, on zapravo ujedno fokusira te kontradikcije i dovodi ih na videlo, i pokazuje načine na koji se njihov dejstveni učinak može izmeniti i vidove njihovog konstituisanja podvgnuti drugačijem poretku odnosa. Tako se i umetnik Luka de la Robija se asociijativno vezuje za zatvorsku kaznu.
‘Art Session’ je bio naziv umetničke radionice koja je po prvi put, pod umetničkim vođstvom Ere Milivojevića i Jusufa Hadžifejzovića, odrżana u selu Sopotnica kraj Prijepolja, od 15 do 23 avgusta 2001. Učesnici radionice su bili mladi umetnici iz regiona, koji studiraju ili rade u nekom od umetničkih centara kojima konvergira kulturna scena Prijepolja i okolnih mesta. Praktično sprovođenje programa koji su u skladu sa osnovnom idejom Ere Milivojevića osmislili Jusuf Hadżifejzović i sam Era Milivojević, omogućili su u organizacionom smislu: Remonta, odnosno Darka Radosavljević i Stevan Vuković, i lokalni organizatori: Mirsad Mujazinović i Samir Sadiković.
