Mala scena Opere i teatra Madlenianum, 20. decembra 2017. u 20 časova - Nastavljajući svoju misiju ugošćavanja vrhunskih ansambala, zanimljivih umetnika i komada Madlenianum za kraj godine sprema gostovanje HNK Varaždin sa kamernom dramom Krokodili, nastalom po pripovedci našeg nagrađivanog pisca Vladimira Arsenijevića, u dramatizaciji Darija Bevande i režiji Dražena Krešića. Komad se dešava u Londonu, osamdesetih i pričao o strancu, mladiću, u potrazi za životnim iskustvom i spisateljskom potvrdom.
Priča naizgled deluje kao bilo koja slična emigrantska priča. Ali u ovom komadu, slika društva koje bi se moglo idealizovati ostaje vrlo neidealna, istovremeno oblikujući pojedince u njemu kao rezultat različitih uticaja, ali i njihove nemoći da upravljaju životnim tokovima. Potpomognuti suptilnim i nenametljivim, a opet znalačkim i promišljenim redateljskim potezima, kvalitetnom dramatizacijom i iznimnim glumačkim realizacijama, Krokodili se potvrđuju kao vrlo intrigantno scensko delo.
Vladimir, negdje iz bosanskohercegovačkog jugoslavenskog prostornog i svakovrsnog drugog susretišta naroda, dolazeći u London kako bi postao objavljeni pisac, prvo ipak mora pronaći rešenje za drugi problem, naizgled mnogo jednostavniji. Naime, mora se smestiti, odnosno rentirati podstanarsku sobu u nekoj londonskoj kući. I pronalazi je u domaćinstvu majke Poljakinje i sina neprilagođenog, buntovnog a infantilnog Ričarda, uplećući se tako u njihovu svakodnevicu, prisustvujući događajima i postupnim odmotavanjima svih slojeva socijalnih i intimnih trauma svojih stanodavaca. Uz Ričardovu (bivšu) djevojku Vibeke, Dankinju, zaposlenu u seksi-šopu i dilerku droge, majku poljsku katolkinju uverenu u negativan uticaj Vibeke na njenog sina, kojeg umesto imenom zove poljskim nadimkom, otvara se London i društvo u i oko njega, koje je sve samo ne podložno idealizovanju. I ispunjavanju Vladimirovih očekivanja - bilo u pronalasku okoline zapadnih sloboda i neopterećenosti nacionalnim, etničkim, verskim i inim trvenjima i nerazrešivim konfliktima, bilo u pronalaženju druge vrste slobode - one spisateljske, atmosfere individualizacije, uz istovremeno posmatranje, upijanje i spisateljsko oblikovanje viđenog. Umesto toga, pred njim se odigravaju događaji itekako otvoreni za uobličavanje u narativnu strukturu, spisateljski diskurs, ali ne na način očekivanog nego kao duboki kontrast prema idealizovanom društvu u kojem, kolokvijalno kazano, stvari funkcionšu i može se pronaći uzrok ponašanja drugačiji i bolji od jugoslavenskog.
Još uvek sam pod izuzetnim utiskom sinoćne premijere predstave Krokodili (nastale po mojoj priči Crocodiles iz zbirke Ovo nije veselo mesto) izvedene na sceni Zvonimir Rogoz HNK Varaždin. Priču je dramatizovao Dario Bevanda, režirao je Dražen Krešić, glumilo je četvoro fantastičnih glumaca (Ljiljana Bogojević u ulozi Sabine Klivlend, Marinko Prga u ulozi njenog sina Ričarda, Katarina Arbanas kao Vibeke i Igor Skvarica kao Vladimir) i na retko snažan način oživljeni su likovi sabijeni u zagušljivoj atmosferi mračne semi-detached kuće na samom rubu Kensingtona prema Shepherds Bushu kao i uzbudljiva ali i depresivna atmosfera Londona polovinom osamdesetih. Putujući od Beograda do Varaždina na premijeru, nisam iskreno znao šta da očekujem i ostao sam zapanjen količinom sirove snage koja je nam je sinoć isporučena duhovito, dinamično, potresno, u nesvakidašnjoj erupciji uverljivosti, kao i sjajnim dramaturškim invekcijama i dopunama priče, neobičnim i veoma efektnim režijskim postupcima te izrazito predanom, neštedljivom glumom četvoro glumaca koji su - nemam ovde bolju reč, izvinjavam se - po-ki-da-li! Ovako nečemu se zaista izuzetno retko prisustvuje, bio je pun utiska pisac Vladimir Arsenijević nakon premijere ovog komada u Varaždinu.
Opera i teatar Madlenianum će uzvratiti HNK Varaždinu gostovanjem svoje drame Lolita Vladimira Nabokova, u dramatizaciji Dimitrija Kokanova i režiji Ivane Tomić, koja će biti izvedena 12. januara 2018. godine na sceni HNK Varaždin.
