Eksperimentalni dokumentarni film “Jugoslavija, kako je ideologija pokretala naše kolektivno telo” rediteljke Marte Popivode biće premijerno prikazan na 63. Međunarodnom filmskom festivalu u Berlinu u selekciji Forum Expanded.
Forum (Internacionalni forum novog filma) predstavlja avangardne, eksperimentalne, politički angažovane filmove i još neistražene filmske forme, što ga čini najradikalnijom selekcijom Berlinala.
JUGOSLAVIJA, KAKO JE IDEOLOGIJA POKRETALA NAŠE KOLEKTIVNO TELO
[Srbija/Francuska/Nemačka, 2013.]
U pitanju je istraživački film, ali i veoma lično gledište na povest socijalističke Jugoslavije, njen dramatični kraj i nedavni preobražaj u nekoliko demokratskih nacionalnih država. Iskustvo raspada Jugoslavije, kao i današnja „divlja“ kapitalistička obnova klasnog društva u Srbiji, naveli su me da ponovo prođem kroz medijske slike i ispitam kako se jedno društvo menjalo izvodeći sámo sebe u javnom prostoru. (Marta Popivoda)
Film se bavi izvođenjem ideologije u javnom prostoru, putem masovnih performansa. Autorka je analizirala filmske i video zapise iz posleratnog razdoblja Jugoslavije (1945‒2000), fokusirajući se na masovne državne izvedbe (omladinske radne akcije, prvomajske parade, proslave Dana mladosti itd.), kao i na javne proteste ('68, studentske i građanske demonstracije 90-ih godina; revoluciju 5. oktobra 2000. itd.). Prolazeći kroz medijske slike, film (re)konstruiše postepeno iscrpljivanje komunističke ideologije kroz promene odnosa između ljudi, ideologije i države. Film se završava pred vratima savremene demokratije i neoliberalnog kapitalizma u Srbiji, tražeći da promislimo zašto su građani tako lako napustili zamisli socijalističkog kolektivizma, bratstva i jedinstva, radničkih prava i besplatnog obrazovanja zarad najpre nacionalizma i rata, a zatim obećanja slobode i demokratije, za koje se ispostavilo da znače individualizam i „divlji“ kapitalizam. U dramaturškom smislu, film koristi teorijske koncepte društvene koreografije i društvene drame, prevodeći ih na jezik filma. Tim postupkom, Popivoda istražuje put od teze Richarda Sennetta, da kada ideologija postane uverenje, ona dobija moć da pokreće ljude i njihovo društveno ponašanje, do teze Renate Salecl, da su u jednom trenutku ljudi u Jugoslaviji počeli da veruju samo u uverenje: više nisu verovali u komunističku ideologiju, ali su verovali da drugi veruju i dalje.
režija Marta Popivoda
scenario Ana Vujanović, Marta Popivoda
montaža Nataša Damnjanović
izvršni producent Dragana Jovović
dizajner zvuka Jakov Munižaba
kolor korekcija Maja Radošević
producenti Marta Popivoda, Alice Chauchat
koproducent Ann Carolin Renninger
produkcija
TkH [Teorija koja Hoda], Beograd
Les Laboratoires d'Aubervilliers, Pariz
Universität der Künste Berlin, Berlin
joon film, Berlin
film pomogli
Programski arhiv televizije Beograd
Périphérie – Centre de création cinématographique
Dart film
Marta Popivoda je rođena u Beogradu 1982. Bavi se filmom, videom i kulturnim radom. Živi na relaciji Berlin – Beograd. Nakon završenih studija filmske i TV režije na Fakultetu dramskih umetnosti u Beogradu, odlazi na postdiplomske studije eksperimentalnog filma na Odseku za umetnost i medije Univerziteta umetnosti u Berlinu, kod prof. Heinza Emigholza. Za studije u Nemačkoj stipendistkinja je nemačke vlade u okviru programa DAAD. Popivoda je članica uredničkog kolektiva TkH [Teorije koja hoda], teorijsko-umetničke platforme iz Beograda, u okviru koje je inicirala i učestvovala u brojnim lokalnim i međunarodnim umetničkim i kulturnim projektima [kao što je ilegalni_bioskop]. Njeni radovi prikazani su na međunarodnim filmskim festivalima i izložbama fotografije, instalacija i video radova.
Ovaj film je deo dvogodišnjeg istraživačkog projekta Performance and the Public (Izvedba i javnost) Ane Vujanović, Bojane Cvejić i Marte Popivode, članica umetničko-teorijskog kolektiva TkH (Teorija koja hoda), sprovedenog u kulturnom centru Les Laboratoires d'Aubervilliers u Parizu.
