Na 15. izdanju Međunarodnog festivala queer filma Merlinka, koji se održava se 7. do 10. decembra 2023. godine, u Muzeju Jugoslovenske kinoteke (Kosovska 11) biće prikazano devet dugometražnih dokumentarnih ostvarenja. Poseban segment dokumentarnog programa činiće IDFA dan, posvećen Međunarodnom festivalu dokumentarnog filma IDFA u Amsterdamu. U okviru ovog programa, u subotu 9. decembra biće prikazana tri ostvarenja premijerno prikazana na festivalu IDFA: “Plava lična karta”, “Kenya” i “Mnogo buke oko umiranja”.
U dokumentarnom ostvarenju “Plava lična karta” (Burcu Melekoglu, Vuslat Karan; Turska), Rüzgar Erkoçlar, bivša poznata glumica, suočava se sa samoprihvatanjem i prihvatanjem u tradicionalnom turskom društvu pod medijskim reflektorima kao trans muškarac. Obe rediteljke biće gošće festivala Merlinka i učestvovaće u Q&A razgovoru nakon projekcije filma.
Kroz raznolike životne priče tri transrodne osobe, film “Ex-You” (Milina Trišić, Srbija) postavlja pitanje slobode, razumevanja i prihvatanja u zemljama koje su rastrzane između tradicionalnih principa i težnji ka Zapadu. Helena je prevremeno penzionisani major, prva vojno lice u Srbiji koja je promenila pol. Kamila je iz Bosne i Hercegovine i dalje se nada promeni pola u Srbiji nakon godina pokušaja. Vuk je kršten u Crnoj Gori kao prva transrodna osoba koja tada nije završila tranziciju. Njegova tranzicija spasiće mu život na neočekivan način. U razgovoru sa publikom nakon filma učestovaće rediteljka Milina Trišić i protagonista Vuk Adžić.
U ostvarenju “Mnogo buke oko umiranja” (Simon Chambers, Irska), dok snima film u Indiji, Simon prima uznemirujući poziv od svog ujaka Davida, koji nagoveštava svoju nadolazeću smrt. Međutim, David, zaljubljenik u Šekspira i drama queen, nema nameru da napusti ovaj svet uskoro. Odbijajući starački dom, David izgovara stihove iz Kralja Lira dok njegov život odražava teme iz te drame.
U programu dugometražnog dokumentarnog filma biće prikazano još šest ostvarenja.
U filmu “Uski put do sreće” (režija: Kata Olah, Mađarska), mladi gej romski par iz udaljenog sela u Mađarskoj sanja o nečemu toliko apsurdnom da izgleda nemoguće: da naprave muzički film zasnovan na njihovim životima. Uprkos svim teškoćama, sele se u Budimpeštu baš u vreme kad mađarska vlada postaje sve autoritarnija i neprijateljski nastrojena prema LGBTQ+ zajednici.
Dokumentarac “Lud za lud za Ejmi” (Sav Rodgers, SAD) istražuje transformacioni uticaj romantične komedije iz devedesetih na dvanaestogodišnjeg dečka iz Kanzasa, koji sazreva i suočava se sa svojim queer identitetom. Za mladog Sava Rodgersa, Kevin Smitov kultni klasik, “Lud za Ejmi”, postao je pojas za spasavanje. Dok Rodgers proučava film i njegov nastanak kao temelj LGBTQ+ kinematografije, nalazi se na komplikovanom raskršću.
Film “Nije prvi put da se borimo za našu ljubav” (Luis Carlos de Alencar, Brazil) predstavlja priče o progonu i nasilju bez presedana kojima je brazilski civilno-vojni režim delovao protiv LGBT populacije i kako je LGBT populacija organizovala otpor, pretvarajući se u ključni deo procesa redemokratizacije. I pre puča iz 1964. postojale su predrasude, ali tokom tog perioda, LGBT populacija je smatrana neprijateljem tradicionalne porodice, morala i dobrog ponašanja.
“Pre nego što se preselimo” (Aleksandr M. Vinogradov, Belgija) beleži dve godine u životu Miše i Otara, gej para koji se priprema da emigrira iz Rusije u Izrael. Kroz njihovo učešće na događajima i časovima kvir tanga, njihove emotivne borbe u vezi sa nadolazećim preseljenjem dolaze do izražaja. Dok homofobija tera mnoge da napuste Rusiju, tango postaje simbol otpora, prevazilazeći pol, seksualnu orijentaciju i nacionalnost.
U filmu “Popodne sa Patrickom Sarfatijem” (Antony Hickling, Francuska), nakon godinu dana sastanaka i zbližavanja, filmski autor Anthony Hickling i fotograf Patrick Sarfati preduzimaju korake. Trenutak istine je došao, kamera ulazi u dnevnu sobu legendarnog fotografa koji je započeo dokumentovanje LGBTQ zajednice još 1979. godine, fokusirajući se uglavnom na LGBTQ umetnike i kulturne ikone. Ovo je intimno druženje s veoma šarenim i fascinantnim likom s kojim biste voleli da provedete jedno popodne.
Dokumentarni film “Kenya” (Gisela Delgadillo, Meksiko) je sirovi i iskreni portret Kenije, trans žene koja živi u Meksiko Sitiju. Ona je bila svedok kako je njenu prijateljicu, koleginicu transrodna seks radnicu, ubio klijent. U svojoj dugoj borbi za pravdu, ne može izbeći suočavanje sa svojim sopstvenim strahovima.
U selekciji kratkih dokumentarnih filmova, u Ustanovi kulture “Parobrod” biće prikazano 19 ostvarenja iz 16 zemalja: Švajcarske, SAD, Brazila, Španije, Izraela, Francuske, Nemačke, Irana, Litvanije, Indije, Ukrajine, Azerbejdžana, Portugala, Tunisa i Holandije.
Foto: Stilovi iz filmova.
