Krajem 2019. godine numizmatička riznica Narodnog muzeja u Beogradu obogaćena je otkupom privatne zbirke koju čini 251 primerak srpskog srednjovekovnog novca. Izuzetne istorijske, naučne i umetničke vrednosti, celina pruža sliku razvoja srpske srednjovekovne države od sredine 13. do sredine 15. veka, njenog društvenog, kulturnog i privrednog uspona, kao i monetarne politike i kovanja novca njenih vladara. Poluvekovni period znalačkog i sistematskog sakupljanja, doprineo je formiranju retko celovite privatne kolekcije, koja je zahvaljujući izuzetnom otkupu, izložbom Novac i država – savuvana priča postala dostupna javnosti, nudeći joj uvid u razvoj novčarstva srednjovekovne Srbije.
Među odlično očuvanim monetama posebno se ističu rariteti: trahej kralja Radoslava sa predstavom Bogorodice, emisije dinara kraljeva Dragutina i Milutina sa prikazom kralja na prestolu, kraljeva Vladislava i Dušana sa predstavom šlema. Među brojnim emisijama carskog novca primer izuzetne retkosti i zavidne očuvanosti je Dušanov dinar sa aversnim prikazom carevog lika, odnosno njegovim monogramom na reversu. Iz perioda koji je nastupio posle raspada Srpskog carstva, izdvajaju se za sada unikatni dinari sa predstavom kralja Marka na konju i Đurđa I Balšića sa šlemom i vučjom glavom. Među najznačajnijim primercima kolekcije izdvajaju se izuzetno retki dinari poslednjeg srpskog despota, Lazara Brankovića, ujedno i poslednje emisije srpske srednjovekovne države.
Prestankom razvoja srpske državnosti prekinuto je i kovanje novca koji je sudbinu države delio do njenog kraja. Potreba očuvanja nacionalnog identiteta, svesti i vere, doprineli su da se u narodnom sećanju, naročito u krilu crkve i njene organizacije očuvaju klice državnosti, koje će kao i novac, jedan od simbola njenog postojanja, ponovo oživeti kada se bude stvarala moderna Srbija u 19. veku. Pripređujući izložbu Novac i država – savuvana priča, autorke muzejske savetnice Vesne Radić, Narodni muzej 2020. godine obeležava Dan državnosti Republike Srbije.
U četvrtak, 13. februara u 18 časova, izložbu će svojim obraćanjem svečano otvoriti Vladan Vukosavljević, ministar kulture i informisanja Republike Srbije. Ostvarena akvizicija, omogućena finansijskim sredstvima Ministarstva kulture i informisanja Republike Srbije, ukazala je na izuzetnu brigu države za očuvanje istorijske i kulturne baštine, čime je značajno doprinela uvećanju sveukupne zaostavštine srednjovekovne srpske države. Njenim očuvanjem, kao jednim od prioritetnih zadataka, nastavljena je misija Muzeja da važne privatne kolekcije ne pronađu puteve nepovratnog odlaska iz Srbije.
